Heeft U reeds een Nationale Feestrok?

Gisteren was het Bevrijdingsdag. Normaal zouden we, als het even kan, met zijn vieren het feestgedruis opzoeken. Maar dit jaar is het tweede jaar dat dat niet kan. De bevrijdingsfestivals, maar ook alle kleinschaliger feestelijkheden zoals hier in Montfoort, zijn gewoon even geen optie. Dat betekent niet dat er niets te vieren valt. Gisteren ging hier dan ook van ’s ochtends vroeg tot zonsondergang de vlag uit, en – zodra ik er op het nippertje de laatste hand aan had gelegd – droeg ik mijn Bevrijdingsrok.

Na de Tweede Wereldoorlog naaiden veel Nederlandse vrouwen een Nationale Feestrok, ofwel Bevrijdingsrok. Het idee kwam van Mies Boissevain-van Lennep, verzetsstrijdster en actief lid van de Nederlandse Vereniging voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap.

Ik vind het een prachtig idee. Een project voor saamhorigheid, al die vrouwen die hetzelfde maakten, voor hetzelfde doel. Een rok van allerlei lapjes, zo feestelijk, om de vrijheid te vieren. Maar ook als letterlijke verwerking van de jaren ervoor. Een bevrijdingsrok werd genaaid van bestaande lapjes stof, bijvoorbeeld van oude kledingstukken, en ieder lapje kon betekenis hebben voor de maakster van de rok. Daarmee stond de Bevrijdingsrok ook voor wederopbouw, het nieuwe maken uit het oude, en iedere rok was uniek, van persoonlijke betekenis voor de vrouw die hem naaide.

Natuurlijk is de tijd waarin we nu leven absoluut niet vergelijkbaar met de Tweede Wereldoorlog. We hebben vrijheden die in die tijd ondenkbaar waren. Toch leven we in een tijd van onzekerheid. Is dit ‘het nieuwe normaal’ of ‘het tijdelijke abnormaal’? Wordt het weer zoals het was, inclusief uitbundige bevrijdingsfestivals, of beleven we het einde van een tijdperk? Hoe positief of negatief je hier ook over denkt (en overigens ben ik zelf positief gestemd), we wéten het nog niet echt.

Misschien is dat waarom juist nu de Bevrijdingsrok een revival lijkt te beleven. In 2020 waren er al meerdere initiatieven om Bevrijdingsrokken te ontwerpen en naaien. En ook dit jaar is de Facebookgroep van mensen die Bevrijdingsrokken naaien actief. Het spreekt ook mij aan in deze overgangsperiode. We gooien het oude niet weg, maar gebruiken het om iets moois en nieuws te maken. Daarom gebruikte ik ook vrijwel alleen lapjes die ik al had, alleen de effen oranje stof en een deel van het biaisband heb ik nieuw gekocht voor deze rok.

Die oranje stof heb ik niet voor niets gekozen. In de oorspronkelijke richtlijnen voor een Nationale Feestrok staat voorgeschreven dat de zoom moet bestaan uit gelijkbenige driehoeken. Hoewel die niet per se oranje hoeven te zijn (op de poster aan het begin van dit blogje zijn ze blauw, net als die op de Feestrok van Mies Boissevain zelf) is dat toch wel de kleur die ik het vaakst terug zie komen. Sowieso vallen tussen al die verschillende lapjes met drukke printjes juist de effen gekleurde driehoeken extra op. In plaats van een aangesloten rij driehoeken die de vorm van de rok niet veranderen, heb ik gekozen voor godetten (of is het godets?) die de zoom van mijn rok extra vol maken.

Verder heb ik dus allemaal lapjes gebruikt die ik al had, waaronder meerdere stoffen die op de één of andere manier betekenis voor me hebben. Herinneringen, plannen die nooit tot uitvoer zijn gekomen, successen, hoop voor de toekomst. Ik heb de eerste stof die ik ooit kocht erin verwerkt, restjes van (on)voltooide projecten, een stof die ik ooit aanschafte als proef om misschien zelf kleding te verkopen. Er zitten stukjes van mijn Swirl Dress in, en restjes van de stof die ik gebruikte voor mijn Vossenrokje. Er zitten stukjes in van de stoffen die ik kocht op vakantie in de Provence, in het laatste jaar dat we nog zorgeloos over een drukke markt in Frankrijk konden slenteren. Eén van die stoffen is inmiddels trouwens in gebruik als tafelkleed.

De basis van mijn Bevrijdingsrok is een halve cirkelrok in tien panelen, met oranje godetten ingezet bij de zoom tussen de panelen. Ik was eerst een variant van plan met een gladde tailleband en een blinde rits, maar wegens tijdgebrek (laat mij nooit meedoen aan een naaiwedstrijd!) heb ik toch gekozen voor een verstelbare elastische tailleband. De zoom heb ik afgewerkt op mijn favoriete manier, met hetzelfde biaisband dat ik gebruikte voor mijn Swirl Dress.

In dit geval is biaisband wel extra fijn om te gebruiken. Op de foto kun je zien dat de zoom van de godet een veel scherpere bocht maakt dan de zoom van het paneel, en biaisband is flexibel genoeg om dat verschil naadloos te overbruggen.

Tot slot besloot ik van het restje oranje stof en een beetje van het biaisband een zak te maken (want, zakken), maar deze keer een beetje anders dan anders. In plaats van onzichtbare zakken in de zijnaden, besloot ik dat bij deze rok juist een opgestikte zak goed zou passen. Dus op het laatste moment (tegen de middag van 5 mei) tekende ik een zak, perste er plooien in, en werkte hem af met hetzelfde biaisband dat ik voor de zoom gebruikte.

Overigens heeft het zeker zijn voordelen, deze constructie met godetten. De zoom is bijna net zo vol als van een hele cirkelrok, maar bij een onverwachte windvlaag is het effect een stuk minder dramatisch! Ik denk dat ik deze techniek zeker vaker zal gebruiken.

Dus, heb jij al een Bevrijdingsrok? Of ben je van plan er één te maken? Ik lees er graag over!